الهام گیری از نقوش سفالینه های استان سیستان و بلوچستان در طراحی لباس مجلسی بانوان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه طراحی پارچه و لباس،دانشکده هنر، موسسه آموزش عالی امام جواد (ع)، یزد، ایران، کدپستی 8915873764

چکیده

پوشاک و منسوجات سنتی سیستان و بلوچستان به دلیل کاربرد فراوانشان یکی از ارزشمند‌ترین سرمایه‌های فرهنگی آن‌ها هستند و بعد بصری هویت اجتماعی و فرهنگی این مردمان را نشان می‌دهند. از طرف دیگر در سال‌های اخیر تعیین نشان فرهنگی شهرها و اقوام مختلف که بتواند به صورتی موجز در راستای اهداف توسعه‌ای، معرف کلیت فرهنگ منطقه باشد مورد توجه قرار گرفته است. لازمه ظهور دوباره نمود‌های سنت ادغام و همراهی آن‌ها با روند‌های تازه است، این همراهی به پایداری و حفظ هویت قوم مزبور کمک کرده و به شناسایی و شهرت فرهنگ مورد نظر منجر خواهد شد. هدف این پژوهش بررسی فرهنگ و هویت لباس و منسوجات سیستان و بلوچستان و استخراج نقوش سنتی و هندسی سفال های منطقه کلپورگان است. همچنین به جهت طراحی لباس اجتماع بانوان، از نقوش هندسی الهام گرفته شده در نقوش سفالینه روستای کلپورگان استفاده شده است. نتیجه این پژوهش، ایجاد یک کالکشن از نقوش هندسی جدید استخراج شده از منطقه بومی سیستان بلوچستان است. در ادامه کاربرد آنها در طراحی لباس و استفاده از این نقوش انجام شد تا بتوان به جهت یک منبع الهام مناسب در دسترس طراحان لباس قرار بگیرد. ایجاد یک کالکشن به صورت نمونه برای بانوان در قالب البسه اجتماع نیز می تواند یکی از راهکارهای مناسب جهت نمایش نقوش سنتی ایرانی باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Inspiration from the pottery patterns of Sistan and Baluchistan province in the design of women's dresses

نویسندگان [English]

  • fatemeh rastgoo
  • ehsan zarinabadi
  • ghazaleh chizaridfard
*Iran- Yazd- Clothing and fabric design Department, Art faculty, Imam Javad university college
چکیده [English]

The traditional clothes and textiles of Sistan and Baluchistan are one of their most valuable cultural assets due to their many uses, and they show the visual dimension of the social and cultural identity of these people. On the other hand, in recent years, the determination of the cultural emblem of different cities and ethnic groups, which can briefly represent the whole culture of the region in line with the development goals, has been considered. The important and necessary for the re-emergence of the manifestations of tradition to integrate and accompany them with new trends. The purpose of this research is to investigate the culture and identity of clothes and textiles of Sistan and Baluchistan and to extract traditional and geometric motifs from the pottery of Kalpurgan region. Also, in order to design women's community clothes, geometric motifs inspired by the clay motifs of Kalpurgan village have been used. The result of this research is to create a collection of new geometric motifs extracted from the native region of Sistan Baluchistan. In the following, their application in clothing design and the use of these motifs were carried out so that they can be available to clothing designers as a suitable source of inspiration. Creating a sample collection for women in the form of social wear can also be one of the appropriate ways to display traditional Iranian motifs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dress design
  • needlework
  • Geometric Patterns
  • Clay motifs of Kalpurgan district
  • Marvelous software

مراجع

1) شفا، م، زرین آبادی، الف، طباطبایی، س م، شناسایی و تحلیل تنوع فرم و رنگ پوشاک محلی بانوان گیلان به منظور بازنمود در طراحی مانتو بانوان جوان ایرانی، مجله علوم و فناوری نساجی، دوره جدید، شماره 8، شماره پیاپی 24، 5-15، 1397.
2) ولی پوری، الف، پورکاظمیان، ه، عوامل موثر در خرید پوشاک، مجله علوم و فناوری نساجی، سال پنجم، شماره 1، شماره پیاپی 14، 37-42، 1394.
3) قاسمی، م.، محمودی، س.، موسوی حاجی، ر.، ساختار صوری نقوش طبیعی در سوزن‌دوزی زنان بلوچ (با تأکید بر نمونه‌های شهرستان سراوان)، فصلنامه علمی-پژوهشی نگره، 27، 73-61، 1392.
4) نظری، ا.، زکریای کرمانی، 1.، شفیعی سرارودی، م.، مطالعه تطبیقی نقوش سفالینه‌های کلپورگان با نقوش سوزن‌دوزی بلوچ، فصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات تطبیقی هنر، 4، 8، 47-31، 1393.
5) یعقوبی، ح.، نقوش هندسی در سوزن‌دوزی بلوچ، دو فصلنامه علمی رجشمار، 1، 1، 135-123، 1399.
6) نوری نژاد، س.، طالب پور، ف.، مطالعه تطبیقی نقوش رودوزی‌های پوشاک زنان هرمزگان و هند، فصلنامه مطالعات شبه‌قاره دانشگاه سیستان و بلوچستان، 7، 24، 175-162، 1394.
7) کشاورز، گ.، جوادی، ش.، نسبت نشان فرهنگی و سوزن‌دوزی بلوچ، فصلنامه هنر و تمدن شرق، 4، 13، 22-13، 1395.
8) مبارکی، س.، مبارکی، د.، بررسی و تحلیل رنگ و فرم در نقوش اصیل سوزن‌دوزی پرکار بلوچستان، نخستین همایش رودوزی‌های سنتی سیستان و بلوچستان، زاهدان، 1395.
9) خسرویان، م.، محمودی عالمی، ع.، سوزن‌دوزی و جایگاه آن در فرهنگ پوشش مردم بلوچ، کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و مدیریت توسعه شهری در ایران، تهران، 1397.
10) شیرانی، م.، ایزدی جیران، ا.، اسپونر، ب.، کوهستانی، م.، بررسی انسان‌شناختی نقوش سفال کلپورگان سراوان، نشریه هنرهای زیبا-هنرهای تسجمی، 23، 4، 80-71، 1397.
11) نوروزی، ر.، بررسی نقوش سوزن‌دوزی بلوچستان، نخستین کنفرانس ملی پوشاک، طراحی پارچه و لباس، شیراز، 1399.
12) دامن‌کشان، م.، مطالعه تطبیقی پوشاک محلی زنان سیستان و بلوچستان و سفالینه‌های گلپوریان، نخستین کنفرانس ملی پوشاک، طراحی پارچه و لباس، شیراز، 1399.
13) طاهری عزیزی، م.، شیخی، ع.، گونه شناسی و تحلیل نقوش قوم بلوچ در بلوچی دوزی سرحد و مکران، نشریه رهپویه هنر، 4، 3، 74-59، 1400.
14) ﺍﺻﻄﺨﺮﻱ، ا.، ﺍﻟﻤﺴﺎﻟﮏ ﻭ ﺍﻟﻤﻤﺎﻟﮏ، ﺑﻪ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺍﻳﺮﺝ ﺍﻓﺸﺎﺭ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﺑﻨﮕﺎﻩ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻭ ﻧﺸﺮ ﮐﺘﺎﺏ، 1340.
15) ﺍﻓﺮﻭﻍ، م.، ﻓﺮﻡ ﻭ ﺭﻧﮓ ﺩﺭ ﻫﻨﺮ ﺑﻠﻮﭺ، ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺎﻩ ﻫﻨﺮ، 33، 85-80، 1388.
16) ﺍﻓﺸﺎﺭ ﺳﻴﺴﺘﺎﻧﻲ، ﺍ.، ﻋﺸﺎﻳﺮ ﻭ ﻃﻮﺍﻳﻒ ﺳﻴﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﻧﺴﻞ ﺩﺍﻧﺶ، 1370.
17) ﺍﻓﺸﺎﺭ ﺳﻴﺴﺘﺎﻧﻲ، ﺍ.، مقدمه‌ای ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ ایل‌ها، ﭼﺎﺩﺭﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﻭ ﻃﻮﺍﻳﻒ ﻋﺸﺎﻳﺮﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، انتشارات ﻫﻤﺎ، 1366.
18) ﺍﻛﺒﺮﺯﺍﺩﻩ، ﺩ.، ﻛﺘﻴﺒﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺍﺷﻜﺎﻧﻲ (ﭘﺎﺭﺗﻲ)، ﺗﻬﺮﺍﻥ، انتشارات ﭘﺎﮊﻳﻨﻪ، 1382.
19) ریگی، ز.، سوزن دوزی بلوچ، چاپ اول، تهران، انتشارات کریم کاویانی، 1391.
20) ﺑﺮﻗﻌﻲ، م.، ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻨﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻡ ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﻲ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺷﻴﺮﺍﻧﻲ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، 1336.
21) ﻣﺎﺯﻳﺎﺭ، ﺝ.ﺁ.، ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﻣﺪﻥ ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎﻥ ﺗﺎ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﻠﺨﺎﻧﻴﺎﻥ (ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﮐﻤﺒﺮﻳﺞ)، ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺣﺴﻦ ﺍﻧﻮﺷﻪ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، انشتارات ﺍﻣﻴﺮﮐﺒﻴﺮ، 1379.
22) ﺑﻬﺎﺭﻧﺎﺯ، م.، ﻋﺸﺎﻳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ (ﻋﮑﺲ ﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻋﺸﺎﻳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ)، ﺗﻬﺮﺍﻥ، انتشارات ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺮﺍ، 1366.
23) ﺟﻬﺎﻧﺒﺎﻧﻲ، م.، ﭘﻮﺷﺎﮎ ﺑﻠﻮﭺ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍن، ﺗﺮﺟﻤﺔ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻣﺘﻴﻦ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، انتشارات ﺍﻣﻴﺮﮐﺒﻴﺮ، 1382.
24) ستوده، م.، حدوﺩ ﺍﻟﻌﺎﻟﻢ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، انتشارات ﻃﻬﻮﺭﻱ، 1362.
25) ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ، ﺯ.، ﺗﺤﻮﻝ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺗﺰﻳﻴﻦ ﺩﺭ ﺳﻮﺯﻥ ﺩﻭﺯﻱ ﺑﻠﻮﭺ ﻭ ﺗﺮﮐﻤﻦ، ﻫﻨﺮ ﺍﺳﻼﻣﻲ، 9، 98-77، 1387.
26) ﺩﮐﺎﻟﻲ، ﺯ.، ﺩﮐﺎﻟﻲ، ﺯ.، ﻫﻨﺮ ﺳﻮﺯﻥ ﺩﻭﺯﻱ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﻠﻮﭺ، ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺮﺩﻡ، 17، 124-97، 1385.
27) ﺳﻴﺪﺳﺠﺎﺩﻱ، م.، ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ، ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، 1374.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 18 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 04 خرداد 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار