تحلیل نقش سرمایه‌های اجتماعی در توسعه جایگاه فرش دستباف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فرش و طراحی پارچه و لباس- دانشکده هنر-دانشگاه علم و هنر یزد-ایران

2 کارشناس ارشد فرش- مدیریت و اقتصاد فرش، دانشگاه علم و هنر یزد

3 استادیار- دانشکده مدیریت- دانشگاه علم و هنر یزد-ایران

چکیده

فرش دستباف ازجمله صنایع دستی اصیل ایرانی با هویت اجتماعی است. این محصول هم بواسطه ظاهر هنری و هم ماهیت باطنی که به سختی و زحمت بافنده اشاره دارد، جهت حفظ و اعتبار و ارزش، اصالت و هویت ملی، و همچنین بعنوان سرمایه اجتماعی کمک زیادی به روابط بین افراد و گروه ها و توسعه فرهنگی بومی می‌کند. در این تحقیق تلاش شد تا شاخص‌های سرمایه اجتماعی و تأثیر آن بر حفظ و گسترش جایگاه فرش دستباف مورد ارزیابی قرار گیرد. در فرایند اجرای تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه سی شاخص تأثیر‌گذار در سرمایه اجتماعی جهت ارزیابی نقش آنها در اعتلای فرش دستباف در جامعه آماری افراد مرتبط با زنجیره تولید فرش دستباف، مورد بررسی قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از فن تحلیل عاملی (عامل اکتشافی با استفاده از نرم افزار SPSSو تحلیل عامل تأییدی باAMOS ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت 21 شاخص در 4 عامل استخراج و نام‌گذاری شدند. آماره ها و مدل ترسیم شده مشخص نمود که سرمایه های اجتماعی و ابعاد آن در توسعه جایگاه فرش دستباف تأثیر مثبت و معناداری دارند، در این میان مولفه روابط‌ مطلوب دارای تاثیر چشمگیرتری نسبت به دیگر عامل ها دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing the role of social capital in developing the status of handmade carpets

نویسندگان [English]

  • seyed mahmoud tabatabaei hanzaei 1
  • saeidah dadashi 2
  • hamed fallah 3
1 assistant prof., carpet& fabric and cloth gr., art dept. , science and arts university- yazd-iran
2 Ms. of management of carpet, science and arts university. yazd
3 assistant prof. , management dept. science and arts university, yazd, iran
چکیده [English]

Handmade carpet is one of the original Iranian handicrafts with a social identity. This product, due to its artistic appearance and esoteric nature, which refers to the difficulty and effort of the weaver, helps to maintain the credibility and value, originality and national identity, as well as social capital, greatly contributes to the relations between individuals and groups and the development of indigenous culture. In this study, an attempt was made to evaluate the indicators of social capital and its impact on maintaining and expanding the status of handmade carpets. In the process of conducting the research, using the questionnaire tool, thirty effective indicators in social capital were evaluated to evaluate their role in promoting handmade carpets in the statistical population of people related to the handmade carpet production chain. The obtained data were analyzed using factor analysis technique (exploratory factor using SPSS software and confirmatory factor analysis with AMOS) and finally 21 indicators were extracted and named in 4 factors. The statistics and the drawn model showed that social capital and its dimensions have a positive and significant effect on the development of handmade carpets. Among these, the component of favorable relations has a more significant effect than other factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Handmade carpet
  • Social capital
  • Export Development
  • exploratory factor analysis
  • Modeling
  1. شیرخدایی، م.؛ فقیه نصیری، ب. "تبیین نقش دلبستگی به برند در ایجاد تعهد و وفاداری مشتریان: مورد مطالعه هنر- صنعت فرش­دستباف ایران"، دوفصلنامه گلجام، 31 (1)، 1396.
  2. طباطبایی، س. م.؛ کاظمی، ح. ر.؛ فلاح، ح.؛ "تأثیر هوش هیجانی بر انگیزش و عملکرد بافندگان قالی دستباف (مورد مطالعه: شرکت قالی بافی زرین بافت زنجان)"، فصلنامه علوم و فناوری نساجی، 9 (2)، 1399.
  3. شجاعی، س.؛ اژدری، ع. ا.؛ محمدی؛ ه.، دهقانی، ف.؛ سعیدی، م. ا.؛ معادی رودسری، م. ح. ؛ "فرش دستباف ایران، چشم­انداز، چالش­ها و راهکارهای برون رفت از رکود"، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن، 1395.
  4. رهبر، ع.؛ حیدری، ف. ؛ "تأثیر سرمایه اجتماعی بر ارتقاء سیاست‌گذاری"، فصلنامه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، 3 (3)، 1391.
  5. شکری، ل.؛ خواجه مهریزی، م. ؛ "سامانه ای خبره برای ارائه نسخه رنگرزی نخ فرش دست باف پشمی با استفاده از رنگزاهای طبیعی"، فصلنامه علوم و فناوری نساجی، 5 (1)، 1394.
  6. Hox, J. J., Moerbeek, M., van de Schoot, R.; "Multilevel Analysis: Techniques and Applications", Routledge, 2017.
  7. Gupta, A., Raman, K., Shang, C.; "Social capital and the cost of equity", Journal of banking and finance, 23 (3), 2017.
  8. آیباغی اصفهانی، س.؛ سبک رو، م.؛ برزگرلو، م.؛ اعظمی، م. م. ؛ "تأثیر سرمایه اجتماعی بر سلامت سازمانی در سازمان­های دولتی"، نشریه علوم اجتماعی، مدیریت سرمایه اجتماعی، 4 (2) ، 1396.
  9. جوان پور، م. ع.؛ گرجی دوز، س.؛ سبحانی، ع. ر. ؛ "تحلیلی بر سرمایه اجتماعی در سازمان،" فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری، 3 (4)، 1396.
  10. Gelderman, C., Semeijn, J., Mertschuweit, P.; "The impact of social capital and technological uncertainty on strategic performance", The supplier perspective, Buyers-supplier relationships, 2016.
  11. جندقی، غ. ر.؛ قریشی، س. م.؛ احدی شعار، س. م. ؛ "بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی و رابطه آن با بازاریابی اخلاقی (موردمطالعه شعب بانک سپه استان قم)"، نشریه علوم اجتماعی، مدیریت سرمایه اجتماعی، 4 (3)، 1396.
  12. توکلی، غ. ر.؛ نظری ،ی.؛ کاملی، ع. ر. ؛ "بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رفتار شهروندی با میانجی­گری اهتمام شغلی"، نشریه علوم اجتماعی، مدیریت سرمایه اجتماعی، 2 (2)، 1394.
  13. رشمی، و.؛ حسینی، م. ع.؛ یغمایی، م.؛ شریف محسنی، م. ؛ "مقایسه وضعیت سرمایه اجتماعی از دیدگاه مدیران و کارشناسان مراکز مطالعاتی و توسعه آموزش دانشگاه­های علوم پزشکی کشور"، فصلنامه طب و تزکیه، 1 (3)، 1397.
  14. منطقی، م.؛ اسکندرپور، ب.؛ دستیاری، ا.؛ نظری، ی. ؛ "نقش سرمایه اجتماعی در عملکرد نوآورانه کارکنان، با تأکید بر نقش تاب‌آوری و توانمندسازی، علوم اجتماعی"، نشریه علوم اجتماعی، مدیریت سرمایه اجتماعی، 3 (2)، 1395.
  15. علامه، س. م.؛ طبائیان، ر.؛ توکلی، ه. ؛ "تاثیرسرمایه اجتماعی برتسهیم دانش و سرمایه فکری"، فصلنامه مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 25 (80)، 1394.
  16. خواجه نوری، ب.؛ پرنیان، ل.؛ همت، ص. ؛ "مطالعه رابطه سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و هویت اجتماعی (مطالعه موردی: جوانان شهر بندرعباس)"، فصلنامه مطالعات ملی، 15 (1)، 1393.
  17. بابایی سارویی، م.؛ دانایی، ا.؛ زرگر، س. م. ؛ "واکاوی تاثیر عامل سرمایه اجتماعی در پذیرش فناوری های نوین رسانه ای (مورد مطالعه: فناوری واقعیت افزوده)"، فصلنامه مطالعات ملی، 22 (3)، 1400.
  18. Tipu, S.A., Fantazy, K.; "Exploring the relationships of strategic entrepreneurship and social capital to sustainable supply chain management and organizational performance", International journal of productivity and performance management, 21 (3), 2018.
  19. محمدزاده، پ.؛ "لزوم ارتقا سرمایه اجتماعی نیاز امروز هنر وصنعت فرش دستباف"، همایش ملی فرش و نیازهای معاصر، دانشگاه هنر تبریز، 1397.
  20. Kim, K., Shim, C.; "Social capital, knowledge sharing and innovation of small-and medium-sized enterprises in a tourism cluster', Tourism cluster, 2017.
  21. Preston, D. S., Chen, D. Q., Swink, S., Meade, L.; "Generating supplier benefits through buyer-enabled knowledge enrichment: a social capital perspective", Decision scinences, 2016.
  22. حاتم وند، م.؛ میرجلیلی، س ع.؛ هادی زاده، م. "شناسایی بحرانی ترین خطاها در تولید فرش ماشینی با استفاده از روش تحلیل خطاهای بالقوه و آثار آنها"، فصلنامه علوم و فناوری نساجی، 2 (4)، 1393.
  23. هومن، ح. ع. ؛ مدل‌سازی معادلات ساختاری، انتشارات سمت، تهران، 1384.
  24. حیدرآبادی، ا.؛ صالح آبادی، ا. ؛ "سرمایه اجتماعی و توسعه در استان­های ایران"، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 9 (2)، 1396.
  25. شمسی گوشکی، س.؛ نعمتی، ر. ؛ "رابطه سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی با عملکرد سازمانی (موردمطالعه: فروشگاه­های شهر کرمان)"، نشریه علوم اجتماعی، مدیریت سرمایه اجتماعی، 2 (2)، 1394.
  26. زبردست، ا. ؛ کاربرد روش تحلیل عامل اکتشافی (EFA) در برنامه‌ریزی شهری و منطقه­ای موردپژوهش سنجش وضعیت پایداری اجتماعی در کلان‌شهر تهران"، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 22 (2)، 1396.
  27. رسول­زاده، ب.؛ نجفی، ح. ؛ "ارائه مدلی به‌منظور ارتقاء سرمایه اجتماعی اعضای هیئت‌علمی با تأکید بر نظام آموزش از راه دور"، نشریه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 6 (3)، 1395.
  28. کاتب، م. ؛ "شناسایی و الویت­بندی عوامل موثر بر رشد بنگاه ها کوچک و متوسط (SME) صادر کننده فرش"، دو فصلنامه گلجام، 23 (1)، 1392.
  29. حسینی سرخوش، س. م.؛ اخوان، پ. ؛ "نقش سرمایه اجتماعی در ارتقای تسهیم دانش و بهره‌وری کارکنان در سازمان­های صنعتی دانش‌بنیان"، نشریه مدیریت بهره‌وری، 38 (1)، 1395.